7338 sayılı Kanun’un Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında değişiklikler içeren düzenlemeleri.
26.10.2021 Tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7338 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanunu - Gelir Vergisi Kanunu ve bunlarla bağlantılı olarak Katma Değer Vergisi Kanunu’nda gerçekleştirilen değişiklikler aşağıdaki gibidir;
Gelir Vergisi Kanunu’nda (GVK) gerçekleştirilen değişiklikler
Basit usulde tespit edilen kazançlarda gelir vergisi istisnası
Gelir Vergisi Kanunu’nun 46. maddesinde basit usulde ticari kazancın tespitine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Kanun’un 1. maddesiyle GVK’ya eklenen mükerrer 20/A maddesi ile basit usule tabi mükelleflerin 46. madde kapsamında tespit edilen kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Ayrıca Kanun’un 4 ve 5. maddeleriyle söz konusu istisna düzenlemesi kapsamında Gelir Vergisi Kanunu’nun 46 ve 89. maddelerinde gerekli değişiklikler yapılmıştır.
Diğer taraftan Kanun’un 6. maddesiyle GVK’nın 92. maddesinde yapılan değişiklik uyarınca, istisna kapsamındaki bu kazançlar için gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu kazançlar beyannameye dahil edilmeyecektir.
Basit usule tabi mükellefler için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilme zorunluluğu kaldırıldığından, Kanun’un 8. maddesiyle GVK’nın 117. maddesindeki basit usule tabi mükellefler tarafından gelir vergisi beyannamesinin Şubat ayında verilmesine ilişkin hüküm madde metninden çıkarılmıştır.
Kanun’un 6. maddesi yayım tarihinde (26 Ekim 2021), diğer düzenlemeleri ise 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası
Kanun’un 2. maddesiyle GVK’ya “Sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası” başlıklı mükerrer 20/B maddesi eklenmiştir.
Buna göre internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar (reklam gelirleri, sponsorluk ve satış gelirleri, bağışlar, hediyeler, bahşişler, ücretli abonelik gelirleri gibi) ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna olarak değerlendirilecektir. Başka faaliyetlerden kazanç ve iradı bulunalar da bu istisnadan yararlanabilirler.
İstisnadan yararlanılması için Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar bu hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapacaklardır.
Kazanç toplamı gelir vergisi tarifesinin 4. dilimindeki tutarı (2021 yılında 650.000 TL) aşanlar ile tüm gelirlerini yukarıda belirtildiği şekilde tahsil etmeyenler bu istisnadan yararlanamazlar.
Diğer taraftan gelir vergisinden istisna edilen bu kazançlara konu teslim ve hizmetler, Kanun’un 55. maddesiyle KDV istisnası kapsamına da alınmıştır. KDV istisnası, KDV Kanunu’nun 17. maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendine hüküm eklenmek suretiyle gerçekleştirilmiştir.
Gelir vergisi istisnasına ilişkin hükümler 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara, KDV istisnasına ilişkin hüküm de 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren bu kazançlara konu teslim ve hizmetlere uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Tarımsal destekleme ödemelerinde kazanç istisnası
Kanun’un 3. maddesiyle GVK’ya “Tarımsal destekleme ödemelerinde kazanç istisnası” başlıklı mükerrer 20/C maddesi eklenmiştir. Bu düzenlemeyle tarım sektörünün geliştirilmesi ve desteklenmesi amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destekleme ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Ayrıca Kanun’un 7. maddesiyle söz konusu ödemelerden tevkifat yapılmasına ilişkin hüküm de GVK’nın 94. maddesinden çıkartılmıştır.
Diğer taraftan Genel Kurulda yapılan görüşmeler sırasında ihdas edilen yeni bir madde (11. madde) ile daha önceden kesilmiş olan vergilerin çiftçilere iadesine ilişkin geçici 92. maddenin Gelir Vergisi Kanunu’na eklenmesine karar verilmiştir.
Buna göre 26 Ekim 2021 tarihinden önce kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, çiftçilerin düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla VUK’un düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca, tahsil tarihinden itibaren aynı Kanun’un 112. maddesinin 4 numaralı fıkrasına göre hesaplanacak faiziyle birlikte red ve iade edilecektir.
Bu hükümler, Kanun’un yayım tarihinde (26 Ekim 2021) yürürlüğe girmiştir.
Son dönem (4. dönem) geçici vergi beyannamelerinin kaldırılması
Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 120. maddesinde “geçici vergi”ye ilişkin düzenleme yer almaktadır. Buna göre ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbapları cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, üçer aylık kazançları üzerinden geçici vergi ödemektedirler.
Madde kapsamda üçer aylık dönemlere ilişkin geçici vergi beyannameleri, bu dönemleri takip eden ikinci ayın 17. günü akşamına kadar verilmektedir. Buna göre normal hesap dönemi kullanan mükellefler için 4. dönem geçici vergi beyannamesinin 17 Şubat’a kadar verilmesi gerekmektedir.
Kanun’un 9. maddesiyle GVK’nın mükerrer 120. maddesinin birinci fıkrasında bazı değişiklikler yapılmıştır. Bunlardan biri de “… ilgili hesap döneminin ilk 9 ayı için belirlenen üçer aylık dönem kazançları üzerinden…” ibaresinin eklenmesi olmuştur. Bu değişiklik, 4. dönem geçici vergi beyannamelerinin kaldırılması anlamına gelmektedir.
Bu düzenleme, 2022 yılına ilişkin olarak verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi
GVK’nın mükerrer 121. maddesinde, vergi indiriminden yararlanmak isteyen mükellefler için geçerli olan şartlardan biri, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması olarak belirtilmektedir.
Kanun’un 10. maddesiyle bu şartta bazı değişiklikler yapılarak yukarıda belirtilen süre içerisinde haklarında tarhiyat yapılmamış olması koşulu, yapılan tarhiyatların kesinleşmesi şartına bağlanmıştır. Dolayısıyla maddede belirtilen süre içerisinde haklarında tarhiyat yapılmış olmakla birlikte tarhiyatın kesinleşmemiş olması halinde mükellefler anılan indirimden yararlanabileceklerdir.
Ayrıca kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan indirim tutar üst sınırının (2021 yılında verilen beyannameler için bu sınır 1.500.000 TL olarak uygulanmaktadır) %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.
Bu değişiklikler, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda (KVK) gerçekleştirilen değişiklikler
Son dönem (4. dönem) geçici vergi beyannamelerinin kaldırılması
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinde, kurumlar vergisi mükelleflerince, Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre ve câri dönemin kurumlar vergisi oranında geçici vergi ödeneceğine ilişkin düzenleme yer almaktadır.
Açıklamalarımızın 1/d bölümünde belirtilen değişiklik kapsamında kurumlar vergisi mükelleflerinin de 4. dönem geçici vergi beyannameleri kaldırılmaktadır.
Bu düzenleme 2022 yılına ilişkin olarak verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi
Açıklamalarımızın 1/e bölümünde belirtilen değişiklikler kurumlar vergisi mükellefleri için de geçerlidir.
Nakdi sermaye artışına ilişkin indirim uygulaması
KVK’nın 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde, nakdi sermaye artışına ilişkin indirim uygulamasına ilişkin hükümler yer almaktadır. Buna göre, sermaye şirketlerinin nakdi sermaye artışları üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan faiz oranı dikkate alınarak hesaplanan tutarın %50'si kurum kazancından indirilebilmektedir. Ancak finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri bu indirimden yararlanamamaktadır.
Yukarıdaki %50 oranı 2015 yılında çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında payları borsada işlem gören şirketlerin halka açıklık oranına göre ve yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında artırımlı olarak uygulanmaktadır.
Kanun’un 59. maddesiyle yukarıdaki %50 oranı, nakdi sermaye artışlarının yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için %75’e çıkarılmıştır.
Bu hüküm, 26 Ekim 2021 tarihinden itibaren yapılan nakdi sermaye artışlarına uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İndirimli kurumlar vergisi uygulaması
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde yer alan indirimli kurumlar vergisinde, mükellefler yatırım teşvik belgesi kapsamında yapmış oldukları yatırımlar nedeniyle hak kazandıkları yatırma katkı tutarlarını gerek yatırımdan gerekse yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettikleri gelirlerine indirimli kurumlar vergisi oranı uygulamak suretiyle kullanabilmektedirler.
Kanun’un 60. maddesiyle, yatırım teşvik belgesi bazında yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın %10’luk kısmının, ÖTV ve KDV hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilmesi imkânı getirilmiştir. Bunun için kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden 2. ayın sonuna kadar talepte bulunulması gerekmektedir.
Terkin talebinde bulunulabilecek tutar, hak edilen yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırma katkı tutarının düşülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamayacaktır.
Diğer vergi borçlarının terkin suretiyle kullanılan bu tutarın bir katına isabet eden yatırıma katkı tutarından vazgeçildiği kabul edilmektedir. Vazgeçilen yatırıma katkı tutarları dolayısıyla vergi matrahına indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanamaz.
Diğer vergi borçlarından terkin edilebilecek toplam tutar ise ilgili yatırım teşvik belgesi kapsamında fiilen yapılan yatırım harcamalarına, yatırıma katkı oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan tutarın %10’undan da fazla olamayacaktır.
Bu hüküm, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yapılacak yatırım harcamalarına uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bilgilerinize sunar, iyi çalışmalar dileriz.
Saygılarımızla,
Yakup UYGUN – İbrahim ÖNER
